Logo

२०८०, चैत्र १६ गते शुक्रवार

२०८०, चैत्र १६ गते शुक्रवार

नन्दी रात्री विद्यालयबाट राजनीतिमा उदाएका नेता रामचन्द्र पौडेल जो राष्ट्रपति बने

नन्दी रात्री विद्यालयबाट राजनीतिमा उदाएका नेता रामचन्द्र पौडेल जो राष्ट्रपति बने

  • 1.4K
    SHARES
  • नन्दी रात्री विद्यालयबाट राजनीतिमा उदाएका नेता रामचन्द्र पौडेल जो राष्ट्रपति बने

    बाजे कमलापति पौडेल संस्कृतका विद्वान थिए । कहलिएका पण्डित । नाती कलिलो उमेरमै अध्यनमा कुशाग्र थिए । उनी नातीलाई संस्कृत शिक्षामा आफूभन्दा पनि प्रकाण्ड बनाउन चाहन्थे ।

    images

    त्यसैले तनहुँको बाहुनपोखरास्थित घरमै नातीका लागि संस्कृतको प्रारम्भिक शिक्षाको व्यवस्था गरे । नातीले पनि बाजेको अपेक्षा अनुरूप नै अध्ययनमा अब्बलता प्रदर्शन गर्दै गए ।

    नातीको अध्ययनलाई औपचारिक रूपबाट अघि बढाउन पोखरास्थित संस्कृत पाठशालामा भर्ना गरिदिए । त्यहाँबाट उनले प्रथमा परीक्षा (आठ कक्षा) उत्तीर्ण गर्दा किशोर वयमा पुगिसकेका थिए । थप अध्ययनका लागि एक किशोरअवस्थामा विद्यार्थीको रूपमा काठमाडौंको रानीपोखरीस्थित संस्कृत पाठशालामा भर्ना भए । त्यहाँबाट पूर्व मध्यमा उतीर्ण गरे ।

    त्यसताका उनी दाजु पुण्यप्रसाद पौडेल (ठूला बुबाका छोरा) सँग बस्थे । पुण्यप्रसाद क्षेत्रपाटी स्थित जे.पी. हाइ स्कुलमा पढ्थे । त्यहाँ अंग्रेजी पनि पढाइ हुन्थ्यो । शुद्ध संस्कृतका छात्र रहेका उनलाई डेरामा दाजु पुण्य प्रसादले अंग्रेजी पढेको र अंग्रेजी बोलेको देखेर अंग्रेजीको आशक्तिले भेट्यो । उनको अंग्रेजी प्रतिको अतिशय अनुरागलाई दाजु पुण्य प्रसादले अलि अलिगर्दै उकाल्दै लगे । पुण्यप्रसादबाट अंग्रेजीको आधारभूत अध्ययन प्राप्त गरेपछि उनलाई अंग्रेजी विषयसमेत समाविष्ट भएको एस.एल.सी. अध्ययन गर्ने हुटहुटी जाग्यो । तर नातीले अंग्रेजी विषयमा देखाएको अनुरागप्रति बाजे कमलापतिलाई ठूलो आपत्ति थियो । बाजे कमलापतिले नातीले अंग्रेजी पढ्नुभन्दा अपठित रहनु नै उचित हुने भन्दै घर लिएर गए ।

    घरमै बसेर संस्कृतका जानकार गुरुहरूबाट संस्कृतको बृहत् अध्ययनको अवसर जुर्‍याे उनलाई । चिरञ्जिवी लम्सालजस्तो धुरन्धर संस्कृतज्ञबाट संस्कृतका विविध विधामा केही सिक्ने अवसर प्राप्त भयो । तर अंग्रेजीको आसक्तिले उनलाई छोडेन । उनी कसैगरी काठमाडौं फर्किए ।

    संस्कृत शिक्षार्जनमा लामो समय व्यतित् भइसकेकोले उनी शारीरिक रूपमा अलि छिप्पिसकेका थिए । अंग्रेजी पढाइ हुने विद्यालयमा उनी कक्षा ४ मा भर्ना हुनुपर्थ्याे । एकातिर अंग्रेजी सिक्ने चाहना अर्कोतिर छिप्पिएको उमेरका कारण सानो कक्षामा पढ्ने अवस्था थिएन । किशोर उमेरमा कक्षा ४ का कनिष्ठहरूसँग अध्ययन गर्न अप्ठ्यारो लाग्यो । तर अंग्रेजी अध्ययनको अठोटलाई उनी कसैगरी यथार्थमा अनुवाद गर्न चाहन्थे । त्यसैबीच उनलाई कसैले सुझायो– नन्दी रात्री पाठशालाको नाम ।

    परिपक्व र कामकाजी प्रौढहरूको प्राधान्यता रहेको नक्साल स्थित नन्दी रात्री पाठशालामा भर्ना गरिदिनका लागि मामा शुभनाय मिश्र समक्ष उनले आफ्नो इच्छा व्यक्त गरे । तदनुरूप मामा मिश्रले उनलाई नन्दी रात्री पाठशालामा भर्ना गरिदिए । अंग्रेजीको अतिसय प्रेमबाट वि.सं. २०१७ चैत्रमा नन्दी रात्रीका विद्यार्थी बनेका थिए रामचन्द्र पौडेल । उनी भर्ना त भए तर त्यो भर्ना प्रक्रिया भने सहज थिएन । आरम्भमा उनलाई आठ कक्षामा भर्ना हुन भनियो । तर उमेर बढी हुने भएकाले रामचन्द्रले कक्षा नौमा भर्ना हुने रूची देखाए । संस्कृत प्रष्ठभूमिबाट आएका रामचन्द्रले प्रवेश परीक्षा दिनुपर्ने भयो । प्रश्न सोधियो– “रानी पोखरीमा धेरै माछाहरू छन्’– लाई अंग्रेजीमा अनुवाद गर ।”

    त्यतिखेर उनलाई दाजु पुण्यप्रसादबाट सिकेको आधारभूत अंग्रेजीले ठूलो सहयोग गर्‍यो । सहजतासाथ जवाफ दिए । आत्मविश्वासपूर्ण उत्तरले रामचन्द्रलाई नन्दी रात्री पाठशालाको विद्यार्थी बनायो ।

    चैत्रमा नन्दी रात्री पाठशालाका विद्यार्थी बनेका रामचन्द्र पौडेल छिट्टै नै शिक्षकहरूका प्रिय शिष्य बने । प्र.अ. रामजी प्रसाद अर्याल लोकतान्त्रिक विचार बोक्थे । विद्यार्थीहरू समेतले रामचन्द्रलाई रूचाउँदै गए ।  २०१८ साउन ८ गते विद्यालयको स्थापना दिवस मनाउने तयारी हुँदै थियो । सो समारोहका लागि विद्यार्थीहरूको तर्फबाट गठित आयोजक समितिमा रामचन्द्र पौडेललाई सर्वसम्मत रूपमा सयोजकको जिम्मेवारी तोकियो । दिउँसो रानी पोखरी संस्कृत पाठशालाको छात्र युनियनको सभापतिको परिचय त छँदै थियो अब उनी रात्री पाठशालाको समेत वार्षिकोत्सव आयोजक समितिको सभापतिको थप परिचयवाला बने ।

    अध्ययनमा अब्बल र गुणग्राही समेत रहेका रामचन्द्रले आफूभन्दा प्रौढ र सरकारी जागिरे सहपाठीहरूबाट अनौपचारिक रूपमा आफ्नो ज्ञानको दायरा बढाउने मौका पाए । उनले संस्कृत इतर विषयमा दखल बढाउँदै गए । समाज र ज्ञानको दायरा फराकिलो पार्दै गए । समाज र ज्ञानका विविध विषयमा गहन दखल राख्दै त्यस क्रममा आउने जिज्ञाशा पनि शान्त पार्दै गए । हाल काठमाडौं महानगर वडा नं १ का अध्यक्ष भरतलाल श्रेष्ठका पिता शिक्षक रत्नलाल श्रेष्ठ र प्र.अ. रामजी अर्यालले रामचन्द्रलाई प्रशासनिक सहुलियत प्रदान गरी राजनीतिक आन्दोलनमा अघि बढ्नलाई अनुकूलता थपिदिए । त्यसबाट प्रेरित रामचन्द्र पौडेल राजाद्वारा जननिर्वाचित बीपी कोइरालाको सरकार अपदस्थ गरी चालिएको गैरप्रजातान्त्रिक राजनीतिक कदमको विरूद्धमा सकृयतापूर्वक लागे ।

    २०१८ साउन ८ गते नन्दी रात्री पाठशालाको वार्षिकोत्सवमा प्रमुख अतिथिको रूपमा आमन्त्रित नेपाल सरकारका मन्त्रीका सामु उनले दमदार स्वागत भाषण गरे । सबैबाट स्यावासी पाए । त्यसबाट उत्साहित बनेका रामचन्द्र पौडेललाई नन्दी रात्री पाठशालाको छात्र युनियनको सभापति बनाइयो । त्यसपछि उनी राजाद्वारा गरिएको प्रजातन्त्रको अपहरण विरूद्ध विभिन्न ढंगले सकृय हुन थाले । नन्दी रात्रीका गुरुहरूद्वारा प्राप्त विविधतापूर्ण ‘एक्सपोजर’ ले रामचन्द्र थप चनाखो र क्रियाशील हुँदै गए । त्यसैबेला सरकारले ‘निर्देशन ऐन’ बनाएर विद्यार्थी संगठन, युवक संगठन, महिला संगठन समेत ७ वटा वर्गीय संगठन  गठन गरेको थियो । त्यसको विरोध गर्दै अघि बढेको समूहको नेतृत्व रामचन्द्रले लिए । उक्त समूहले विद्यार्थी संगठन स्वतन्त्र हुनुपर्छ, त्यसमा सरकारले कुनै प्रकारको बाधा, व्यवधान, निर्देशन गर्न पाउनुहुँदै भन्ने माग सहित विरोध गर्‍यो ।

    सरकारको उक्त निर्णयको विरोधलाई व्यवस्थित ढंगबाट अघि बढाउंनका लागि २०१८ सालको फागुनमा जे.पी. हाइस्कूलमा एउटा सम्मेलनको आयोजना हुने भयो । उक्त सम्मेलनका लागि उनले रानी पोखरीबाट संस्कृतपाठशाला प्रतिनिनिधित्वको अवसर छात्र युनियनका  सचिव होमनाथ दाहललाई दिए । आफू नन्दी रात्री पाठशालाको छात्र–युनियनको सभापतिको हैसियतमा सहभागी भए । नन्दी रात्री पाठशालाबाट प्रतिनित्व गर्न पाएकोमा उनले आत्मगौरव महसूस गरे । त्यसको कारण के थियो भने उनले अंग्रेजी पनि पढाइ हुने नन्दी रात्री पाठशालाको विद्यार्थीको हैसियतमा त्यहाँ प्रतिनिधित्व गर्न पाएका थिए । त्यस सम्मेलनले ४ जना रहने अध्यक्ष मण्डलको गठन गर्‍यो । सो अध्यक्षमण्डलमा नन्दी रात्री पाठशालाका रामचन्द्र पौडेल लगायत पद्मोदय मा.वि.का विपिन कोइराला, जे.पी. हाइस्कूलका टीका पोखरेल र रानी पोखरी संस्कृत पाठशालाका होमनाथ दाहाल थिए । उक्त अध्यक्ष मण्डलद्वारा विद्यार्थी संगठनमा सरकारको हस्तक्षेप, निर्देशन स्वीकार्य नहुने भन्दै उक्त संगठनलाई पूर्णतः स्वतन्त्रता दिइनुपर्ने माग राख्दै राजदरवारका मुख्य सचिव मार्फत् राजालाई एक ज्ञापन पत्र बुझाइयो । राजाका उनै सचिव मार्फत् तत्कालिन निर्देशन मन्त्री विश्व बन्धु थापालाई लेखिएको एक प्रत्युत्तर प्राप्त भयो रामचन्द्र पौडेललाई । उक्त, प्रत्युत्तरमा “आन्दोलनकारी विद्यार्थीहरूले राखेका मागको सम्बाेधन गर्दै सरकारबाट विद्यार्थीहरूमा कुनै प्रकारको पक्षपात र हस्तक्षेप हुन्न भन्ने यहाँहरूलाई अवगतै होला” भन्ने व्यहोरा लेखिएको थियो । यसरी नन्दी रात्री पाठशालाको विद्यार्थी रहँदा रामचन्द्र पौडेलको राजनीतिक जीवनयात्रा र अंग्रेजी अध्ययन सहितको एस.एल.सी. तहको पढाइ एक सात अघि बढ्यो ।

    २०१८ सालको उक्त आन्दोलन पछि पनि रामचन्द्र पौडेल कुनै न कुनै वहानामा तत्कालीन व्यवस्थाका विरूद्ध सकृय नै रहीरहे । सोही सकृयताका कारण उनी २२ दिन थुनामा समेत परे । तर उनले हिम्मत हारेनन् । ती किशोर रामचन्द्रलाई प्र.अ. रामजी अर्याल र नन्दी रात्री पाठशालाले विविध रूपले सहयोग गरिरहे । रामचन्द्र पौडेलले अध्ययनमा कुनै व्यवधान सहनु परेन । फलस्वरूप अब्बल अंकसाथ उनी एस.एल.सी. उत्तीर्ण गर्न सफल भए । यसरी अंग्रेजी अध्ययनको अनुरागले अघि बढेका किशोर रामचन्द्रलाई नेता रामचन्द्र पौडेल बनाउनमा नन्दी रात्री मा.वि. निर्णायक थलो बनेको पाइन्छ । उनै रामचन्द्रले प्रजातन्त्रका लागि देखाएको निरन्तर सक्रियताले अहिले देशकै सर्वाेच्च पद राष्ट्रपतिमा आसिन गराएको छ ।

    लेखक सविन खनाललाई रामचन्द्र पौडेलले दिनुभएको अन्तर्वार्तामा आधारित

    Sabin-with-Ramchandra.jpg
    रामचन्द्र पाैडेलसँग कुराकानी गर्दै लेखक 

    सम्बन्धित समाचार

    Copyright © All right reserved to webtvkhabar.com Site By: SobizTrend Technology